journalfront

Sức khỏe

Tại Hội thảo Góp Ý Luật Thuế Tiêu Thụ Đặc Biệt Về Áp Dụng Thuế Tiêu Thụ Đặc Biệt Cho Đồ Uống Có Đường; Phòng, Chống Thừa Cân, Béo Phì Ở Trẻ Em

2024-11-24

Bà Đỗ Hồng Phương, chuyên gia dinh dưỡng của Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF), đã phát biểu tại hội thảo ngày 24.11 tại Hà Nội. Cô đặc biệt nhấn mạnh tình trạng thừa cân, béo phì trẻ em tại Việt Nam đang gia tăng. Trong nhóm trẻ 5 – 19 tuổi, tỷ lệ thừa cân, béo phì đã tăng đáng kể, trong đó khu vực thành thị更是高达 26,8%. Còn nếu không có can thiệp kịp thời, đến năm 2030, gần 2 triệu trẻ em trong độ tuổi 5 – 19 tuổi sẽ bị thừa cân, béo phì.

Nguyên nhân gia tăng tỷ lệ thừa cân, béo phì

Có nhiều nguyên nhân được chỉ ra, như sự tiêu thụ nhiều đồ uống có đường; tiêu thụ thấp các loại rau, củ và trái cây; thiếu vận động. Trẻ em từ 2 – 5 tuổi nếu thường xuyên uống nước ngọt thì nguy cơ béo phì tăng 43%. Béo phì ở trẻ em là một vấn đề toàn cầu, cần hành động khẩn cấp.Tỷ lệ trẻ em và vị thành niên thừa cân, béo phì đã tăng gấp đôi sau 10 năm và tăng gấp 3 ở khu vực đô thị, thành phố lớn. Nhìn vào biểu đồ dịch tễ học về béo phì ở trẻ em và vị thành niên, chúng ta gọi đây là đại dịch, cần giải quyết khẩn cấp.

Thuế đồ uống có đường 10% chưa đủ mạnh

Theo ông Nguyễn Huy Quang (Tổng hội Y học Việt Nam), nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế), đồ uống có đường không chỉ là nguyên nhân gây thừa cân, béo phì mà còn gây ra nhiều bệnh khác. Xu hướng sử dụng đồ uống có đường ở Việt Nam đang tăng cao, vượt nhiều quốc gia như Thái Lan, Indonesia.Hiện nay trên thế giới có 104 quốc gia đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường trên phạm vi cả nước; 3 quốc gia đánh thuế tại một số bang, địa phương. ASEAN đã có 6 quốc gia đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường. Nhưng ông Quang cũng bày tỏ lăn tăn với mức đánh thuế 10%, vì có ý kiến rằng cần tăng thêm mới đảm bảo tăng giá sản phẩm và thay đổi hành vi. Và đánh thuế ở mức 10% thì tác động không nhiều.

Thuế tiêu thụ đặc biệt là biện pháp hiệu quả

Theo bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tiêu thụ nước ngọt tại Việt Nam tăng rất nhanh trong 15 năm qua. Tỷ lệ thừa cân, béo phì và tiểu đường tuýp 2 cũng đang tăng nhanh ở Việt Nam. Thuế tiêu thụ đặc biệt là biện pháp hiệu quả để làm giảm việc sử dụng nước ngọt.Việt Nam nên xem xét áp dụng lộ trình tăng thuế hàng năm để thuế đồ uống có đường ở mức 40% giá bán nhà sản xuất (tức là 20% giá bán lẻ theo khuyến nghị của WHO) vào năm 2030 để bảo vệ sức khỏe cho thế hệ tương lai. Đồng thời, Việt Nam nên tạo môi trường thuận lợi để giảm tiêu thụ đồ uống có đường như dán nhãn mặt trước, cấm quảng cáo…

Bà Bùi Thị Quỳnh Thơ đề xuất

Bà Bùi Thị Quỳnh Thơ, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, cho rằng đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường ở mức 10% như dự thảo là chấp nhận được, đánh thuế để hạn chế được chừng nào hay chừng đó. Tuy nhiên, do các phân tích cho thấy đồ uống có đường không phải là nguyên nhân duy nhất gây thừa cân, béo phì, bà Thơ đề xuất cơ quan soạn thảo luật và Chính phủ cân nhắc thêm để đưa ra giải pháp tổng hòa hơn.Ví dụ, các loại thức ăn công nghiệp, đồ ăn nhanh… cũng là thực phẩm cần nghiên cứu để đánh thuế tiêu thụ đặc biệt ở mức cao. Đánh thuế riêng đồ uống có đường thì chưa đủ để ngăn chặn tình trạng thừa cân, béo phì.

Ngày 24.11, tại xã Thạch Lâm, H.Bảo Lâm, Cao Bằng, một ca mắc bệnh bạch hầu đã tử vong là cháu Giàng M. H., 11 tuổi, đang trú tại thôn Khau Noỏng. Bạch hầu là một bệnh truyền nhiễm có vắc xin, và trẻ nhỏ cần được tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch. Ảnh: LIÊN CHÂU. Trước đây, từ ngày 14.11, cháu gái này đã ho và sốt nhưng vẫn đi học. Sau 1 tuần uống thuốc nhưng không đỡ, bệnh của cháu diễn biến nặng. Ngày 21.11, gia đình đưa cháu đến trung tâm y tế huyện để khám và điều trị, nhưng do bệnh quá nặng, H. đã tử vong cùng ngày.

Nghi ngờ bệnh nhân mắc bệnh bạch hầu và việc báo cáo

Nghi ngờ bệnh nhân mắc bệnh bạch hầu, Trung tâm Y tế H.Bảo Lâm đã báo cáo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cao Bằng và lấy mẫu dịch họng gửi Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư (Hà Nội) xét nghiệm. Ngày 23.11, Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư đã có kết quả xét nghiệm khẳng định mẫu bệnh phẩm dương tính với bệnh bạch hầu. Sở Y tế Cao Bằng cho biết chưa xác định được nguồn lây cũng như nguyên nhân gây bệnh bạch hầu cho bệnh nhân H.

Biểu hiện và nguy cơ mắc bệnh

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), bạch hầu là bệnh nhiễm trùng nguy hiểm do vi khuẩn corynebacterium diphtheriae gây ra. Bệnh có khả năng lây lan mạnh gây dịch. Đây là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có giả mạc ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi. Bệnh còn có thể xuất hiện ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắt, bộ phận sinh dục. Bệnh có tỷ lệ tử vong cao, từ 5 – 10% trên tổng số ca bệnh. Có nguy cơ mắc bệnh bạch hầu là những người không được tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch; bị các rối loạn miễn dịch; sống trong điều kiện môi trường không vệ sinh hoặc quá đông đúc, chật hẹp, nơi có điều kiện vệ sinh không đảm bảo, hoặc đi du lịch đến nơi đang có dịch bạch hầu. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, nhưng cũng có thể gặp ở người lớn nếu không có miễn dịch.Bệnh bạch hầu có thể lây qua đường hô hấp và qua vật trung gian như đồ chơi, vật dụng có chứa dịch tiết của người bệnh. Vi khuẩn bạch hầu có thể xâm nhập qua da bị tổn thương, gây bạch hầu da. Trung bình sau khoảng 2 tuần nhiễm vi khuẩn, người bệnh có thể lây cho người khác thông qua các hình thức nói trên.

Lịch tiêm chủng vắc xin bạch hầu

Trong chương trình Tiêm chủng mở rộng, mũi thứ 1: tiêm vắc xin DPT-VGB-Hib (phòng bệnh bạch hầu – ho gà – uốn ván – viêm gan B – viêm phổi, viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib) khi trẻ 2 tháng tuổi. Mũi thứ 2: tiêm vắc xin DPT-VGB-Hib sau mũi thứ nhất 1 tháng. Mũi thứ 3: tiêm vắc xin DPT-VGB-Hib sau mũi thứ hai 1 tháng. Mũi thứ 4: tiêm vắc xin DPT (phòng bệnh bạch hầu – ho gà – uốn ván) khi trẻ 18 tháng tuổi. Tại các địa phương nguy cơ cao, trẻ 7 tuổi cần tiêm nhắc mũi thứ 5 với vắc xin bạch hầu giảm liều – uốn ván (Td). (Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế)

Bác sĩ Đặng Khắc Giáp, Khoa Nội tổng hợp – Bệnh viện đa khoa quốc tế Nam Sài Gòn, đã thông báo rằng chất trắng nằm sâu trong não bao gồm rất nhiều sợi trục thần kinh được bao quanh bởi lớp bao Myelin màu trắng (tạo thành từ chất béo). Lớp bao Myelin này có vai trò quan trọng như bảo vệ các trục thần kinh và tăng cường tốc độ truyền tải tín hiệu giữa các vùng của não.

Nguy cơ và nguyên nhân của tổn thương chất trắng trong não

Tổn thương chất trắng trong não có nguy hiểm và nguyên nhân phổ biến. Do lão hóa, nó thường gặp ở nhóm người lớn tuổi có bệnh nền tim mạch, người mắc các bệnh nền như đái tháo đường, huyết áp cao, cholesterol cao và có thói quen hút thuốc lá. Với những người trẻ, có thể gặp trong bệnh cảnh đau đầu Migraine hoặc sử dụng chất kích thích có nguy cơ bị tổn thương chất trắng trong não.Hơn nữa, tổn thương chất trắng cũng có thể xảy ra do các bệnh lý thoái hóa khác như viêm, hủy myelin thần kinh trung ương, tự miễn… Vì vậy, khi có các dấu hiệu của tổn thương chất trắng trong não, người bệnh cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa thần kinh để được xác định rõ mức độ và dạng tổn thương, từ đó bác sĩ sẽ có phương án theo dõi và điều trị phù hợp.

Đấu hiệu của tổn thương chất trắng trong não

Dấu hiệu của tổn thương chất trắng trong não bao gồm vấn đề về trí nhớ; di chuyển, vận động chậm và khó khăn hơn; dễ mất thăng bằng và té ngã; tiểu không tự chủ; tâm trạng dễ thay đổi… Tổn thương chất trắng có mức độ nguy hiểm rất khác nhau tùy vào mức độ của tổn thương và nguyên nhân gây ra, từ lành tính đến ác tính. Việc gia tăng mức độ tổn thương chất trắng có thể dẫn đến nguy cơ đột quỵ, suy giảm nhận thức, trầm cảm, tàn tật và có thể dẫn đến tử vong.Tổn thương chất trắng thường gặp nhất ở người lớn tuổi do quá trình thoái hóa và xơ vữa gây giảm máu nuôi đến chất trắng. Những nhóm đối tượng này thường cần được kiểm soát bệnh nền và các yếu tố nguy cơ tim mạch để ngăn ngừa tốc độ tiến triển bệnh não chất trắng.

Phương pháp điều trị và theo dõi

Khi có dấu hiệu của tổn thương chất trắng trong não, người bệnh cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa thần kinh. Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm và kiểm tra để xác định mức độ và dạng tổn thương. Sau đó, họ sẽ đưa ra phương án theo dõi và điều trị phù hợp. Điều trị có thể bao gồm việc sử dụng các loại thuốc,理疗, thẩm định dinh dưỡng… Để ngăn ngừa sự gia tăng của tổn thương và cải thiện tình trạng của bệnh nhân, người bệnh cũng cần phải thay đổi các thói quen sống như giảm thiểu việc hút thuốc, điều chỉnh chế độ ăn uống, tập thể dục thường xuyên…